Duygusal İhmal

Duygusal ihmal, diğer ihmal türlerine göre fark edilmesi ve anlaşılması daha zor bir ihmal türüdür, çünkü var olan değil var olmayan, söylenen değil söylenmeyen şeylerle ilgilidir. Çocuklukta duygusal ihmale uğramak, yetişkin yaşamında bazı ortak şekillerde kendini gösterebilir;

• Boşluk hissi: Genel bir rahatsızlık, huzursuzluk, arada bir gelip giden bir tamamlanamama hissidir. Herkeste var olan bir şeyi özlemek ya da her şeyin dışında kaldığınız hissi gibidir. Hayatın anlamı sorgulanır, bir heyecan aranır.

• Bağımlı olma korkusu, karşı bağımlılık: Yardım istemekten kaçınır, yardıma ihtiyaçları varsa da bunun bilinmemesi istenir. Bu duygusal olarak soğuk ve uzak, yalnız bir algı oluşturur. Birey, bütün işlerini kendi başına yapmaya çalışır.

• Gerçekçi olmayan öz değerlendirme: Yetenekler, güçlü yanlar, sevdiği şeyler tanımlanmakta zorlanılır, başarısız ve sevmediği şeyler ise aşırı vurgulanır. Kendilerini uyumsuz ve ilgisiz hissedebilirler.

• Zayıf öz disiplin: Erteleme eğilimi, rutinlerden sıkılma, zorunlu işlerden kaçınma gibi yansımaları vardır. Harcama, yemek yeme davranışlarında aşırıya kaçma özellikleri gösterebilirler.

• Suçluluk ve utanç; benim sorunum ne?: Kendiyle ilgili yanlış bir şeyler olduğu hissidir. Ortada sebep yokken dahi üzgün, kızgın, enerjisiz hisler oluşabilir. Diğer insanlardan olumsuz olarak farklı olduğu düşünceleri olduğu için bu duygular saklanmaya çalışılabilir.

• Kendine şefkatsiz, başkalarına şefkat dolu: Başkalarına karşı anlayışlı, iyi dinleyici özellikler gösterirken, kendine karşı eleştirel sesi susturamaz, sert davranır ve öfkelenirler.

• Kendine yönelik öfke: Derinlerde kendinden nefret duyguları vardır, kendini daha 'normal' olmadığı için suçlar. Bu düşünce ve hisler yıkıcı dürtüler ve bağımlılık ihtimallerini artırır.

• ''İnsanlar gerçek beni tanırlarsa beni sevmezler'': Herkesin reddedici olduğu, yaklaşırsa onların uzaklaşacakları korkusu vardır. Bu yüzden kendilerini gerçek anlamda açamaz, ilişki derinleştirmekten kaçınabilirler.

• Kendini ve diğerlerini duygusal olarak beslemede zorlanma: Mantık ve rasyonalizasyon çok güçlenmiştir ancak olaylara duygusal tarafından bakmak ve anlamakta zorlanılır. Bu yüzden insanlarda hem yakın hem uzak olduğunuz hissi oluşabilir. Birinin ya da kendinin ağlaması rahatsız edici gelebilir.

• Duyguları anlamama: Duygular kapalı kutulardadır ve nadiren o an ne hissedildiği fark edilir. Bu da beklenmedik öfke patlamaları şeklinde kendini gösterebilir. İnsanlardan farklı olduğunuzu, içinizde bir şeylerin eksik olduğu düşüncesi vardır. Derin arkadaşlıklar kurmakta zorlanırlar.

Bu hislerden bir ya da birkaçını hayatınızda yoğun olarak hissediyorsanız çocukluğunuzda duygusal ihmale uğramış olma ihtimaliniz yüksektir. Duygusal ihmale sebep olan ebeveyn tutumları ise şu şekilde listelenebilir;

-narsist ebeveyn,

-otoriter ebeveyn,

-fazla izin verici ebeveyn,

-yaslı/boşanmış/birini kaybetmiş ebeveyn,

-bağımlı ebeveyn,

-depresif ebeveyn,

-işkolik ebeveyn,

-ailede özel ihtiyaçları olan bir çocuğun ebeveyni,

-başarı/mükemmelliyet odaklı ebeveyn,

-sosyopat ebeveyn,

-çocuk olarak ebeveyn, iyi niyetli ancak kendini ihmal eden ebeveyn.

Başta da belirttiğim gibi duygusal ihmal, anlaşılması ve tanımlaması zor bir ihmal türüdür. Bu yazıyı, hissettiğimiz boşluk hisini keşfetmek, nasıl olduğunu tanımlamak ve nedenlerini anlamak için Dr. Jonice Webb-Çocuklukta İhmalin İzi Boşluk Hissi adlı kitaptan yararlanarak hazırladım. Anlamak ilk ve en büyük adımdır, sonrasında 'bununla ilgili neler yapabiliriz?' sorusu gelir. Kitapta da anladıktan sonra uygulama önerileri bulunmakta, bu adımaları takip etmek gibi, bu konuyla ilgili terapide çalışmak, hem anlama hem de eyleme geçme noktasında verimli bir seçenektir.